قطعی گسترده برق در عراق، همزمان با کاهش واردات گاز از ایران، بحران انرژی را وارد مرحله تازهای کرده است.
با کاهش ظرفیت تولید، حتی برنامههای تأمین تابستانه هم از کار افتادهاند.با آغاز فصل تابستان و عبور دمای هوا از ۴۵درجه سانتیگراد در بسیاری از شهرهای عراق، بحران برق بار دیگر به یکی از اصلیترین مشکلات مزمن کشور تبدیل شده است .براساس گزارش دیوان محاسبات مالی عراق، علیرغم صرف بیش از ۸۰میلیارد دلار در بخش برق از سال ۲۰۰۳تاکنون، شبکه انرژی این کشور همچنان با قطعیهای طولانی و تأمین محدود روبروست؛ بهگونهای که در بیشتر مناطق، برق تنها ۶تا ۸ساعت در روز تأمین میشود و در برخی مناطق ساعات خاموشی به بیش از ۱۴ساعت میرسد .
در حالی که دولت عراق کاهش تولید را به افزایش فشار بر شبکه در اثر گرمای شدید و افزایش بیسابقه تقاضا نسبت میدهد که اکنون از مرز ۳۵هزار مگاوات گذشته است، ظرفیت واقعی تولید برق در این کشور تنها حدود ۲۴هزار مگاوات است.احمد موسی ،سخنگوی وزارت برق، تأکید کرد که بحران فعلی از کنترل وزارتخانه خارج شده و دلیل اصلی آن، تحریمهای بینالمللی علیه ایران است. این تحریمها مانع از پرداخت مطالبات گاز وارداتی شده و در نتیجه، باعث توقف واحدهای اصلی تولید و از دست رفتن حدود ۴۰۰۰مگاوات برق شده است. همچنین به دلیل توقف خطوط اتصال برقی با کشورهای همسایه، حدود ۱۰۰۰مگاوات دیگر نیز از دست رفته است.موسی افزود که وزارت برق عراق در نظر داشت در تابستان ۲۰۲۵تولید برق را به حدود ۲۷هزار مگاوات برساند، اما کمبود سوخت، این برنامه را مختل کرد و ظرفیت واقعی به کمتر از ۲۳هزار مگاوات کاهش یافته است. او تأکید کرد که با وجود آمادهسازیهای زودهنگام برای مقابله با پیک مصرف تابستانی، متغیرات بینالمللی، بهویژه محدودیتهای مربوط به ایران، باعث فروپاشی ناگهانی طرح اضطراری شده است. به گفته وی، نیروگاههای برق عراق متکی به ترکیبی از گاز داخلی و وارداتی هستند و بدون گاز ایران، کشور بهطور کامل فلج میشود.در میانه موج گرمای شدید، نارضایتی عمومی از وضع وخیم برق به شدت افزایش یافته است. برخی از شهروندان، از شرایط غیرقابل تحمل شکایت دارند.
همچنین استفاده از ژنراتورهای محلی به باری اضافی تبدیل شده و نبود نظارت بر تعرفهها باعث شده تا هزینه هر آمپر برق به بیش از ۲۵هزار دینار در ماه برسد.در استان الانبار نیز مردم می گویند، مشکل برق دیگر یک بحران موقتی نیست بلکه به یک واقعیت مزمن و پایدار بدل شده که در فصل تابستان غیرقابل تحمل میشود. درید عبد الواحد، کارشناس حوزه انرژی در گفتوگو با رسانه العربی الجدید نسبت به وخامت بحران برق عراق هشدار داد و گفت: عراق وابستگی شدیدی به واردات گاز از ایران دارد که حدود ۵۰میلیون مترمکعب در روز را شامل میشود و این گاز برای تولید حدود ۷۰۰۰مگاوات برق استفاده میشود.
همچنین واردات مستقیم برق از ایران، ترکیه و اردن نیز در مجموع حدود ۱۰۰۰مگاوات را تشکیل میدهد. وی هشدار داد که کاهش هرگونه از این واردات، بهمانند آنچه قبلاً رخ داده، میتواند منجر به فروپاشی شبکه برق عراق شود.این کارشناس پیشنهاد کرد که برای رفع بحران، دولت باید برنامه اضطراریای را پیاده کند که شامل توسعه میادین گاز داخلی بهویژه در جنوب و دیاله، سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر، اصلاح ساختار شرکتهای توزیع و استفاده از سیستمهای هوشمند جهت کاهش اتلاف انرژی باشد. همچنین بر لزوم اجرای برنامههای آموزشی برای مدیریت مصرف تأکید کرد.در نهایت، واقعیت آن است که عراق بدون گاز ایران، عملاً قادر به حفظ شبکه برق خود نیست. نه تنها جایگزین فوری و عملی برای این وابستگی وجود ندارد، بلکه حتی تلاشها برای خودکفایی نیز در سایه فساد ساختاری و نبود اراده سیاسی قوی، هنوز راه به جایی نبردهاند. بحران برق در عراق بیش از آنکه فنی باشد، ریشه در وابستگیهای ژئوپلتیک و ناکارآمدیهای درونی دارد که در کوتاهمدت چشمانداز مثبتی برای آن متصور نیست.
بیانیه السودانی
نخست وزیر عراق در یازدهمین سالگرد سقوط موصل، تاکید کرد: خون پاک قهرمانان نیروهای امنیتی کشور، خاک عراق را سیراب کرد؛ این خونها، پیروزی تاریخی و بیسابقهای را برای عراق رقم زدند.«محمد شیاع السودانی»، نخست وزیر عراق در بیانیهای گفت: در یازدهمین سالگرد یک واقعه دردناک، به یاد میآوریم حادثهای که آغازی بود بر سلسلهای از رویدادهای تلخ که در نهایت به اشغال سرزمین پاک عراق توسط گروههای تروریستی داعش در استان نینوا منجر شد؛ اشغالی وحشیانه که یکسوم خاک کشور را دربر گرفت و به عنوان بزرگترین شکست نظام سیاسی عراق پس از سال ۲۰۰۳ثبت شد.براساس بیانیه نخست وزیری عراق، وی افزود: تروریستها پس از تسلط بر این مناطق، جنایاتی بیسابقه و بیرحمانه مرتکب شدند.
مردم بیدفاع در استانهای اشغالی، قربانی کشتار جمعی، آزار و شکنجه و کوچ اجباری شدند. این جنایات بخشی از یک طرح هدفمند برای ضربه زدن به وحدت، تمامیت و ملت عراق بود؛ طرحی که منابع کشور را به هدر داد و ویرانیهای گستردهای بهجا گذاشت که همچنان آثار آن ادامه دارد. نخست وزیر عراق تصریح کرد: در آن روزهای سخت، مردم عراق از هر قشر و در هر نقطه از کشور، با فریاد «لبیک یا عراق» و زیر پرچم ملی، به ندای فتوی جهاد کفایی مرجع عالیقدر حضرت آیتالله العظمی سید علی سیستانی (دام ظله) پاسخ دادند.
شما چه نظری دارید؟